‘Over de doden niets dan goeds.’
Een zinnetje wat mij al heel lang bezighoudt. Want wat moet je zeggen als je in je geheugen moet zoeken naar een paar goede herinneringen. Dat je eigenlijk alleen maar opgelucht bent dat iemand er niet meer is, omdat hij er al zo lang niet echt meer was. Zeg je dan niets of zeg je gewoon eerlijk dat je niets kunt of wilt zeggen omdat dat toch niets meer verandert aan wat gebeurd is.
Het laatste jaar wist hij niet meer wie ik was, dus de bezoekjes van mijn kant werden schaarser. Zo af en toe ging ik nog met mijn moeder mee, die hem trouw bleef bezoeken en die hij oprecht heel erg blij begroette als zij binnenkwam. De verzorgenden waren erg lovend over hem; het was zo’n vriendelijke ouwe baas, hij had humor en ze moesten vaak om hem lachen. Ik vind het lastig te geloven dat ze het over dezelfde persoon hadden.
En toch, het was m’n vader en de ondraaglijke pijn en jeuk van de laatste weken had hij niet verdiend. Gelukkig hebben we er voor kunnen zorgen dat hem verder leed bespaard is gebleven en nu is hij er niet meer.
Toen ik afgelopen zaterdag hoorde dat hij overleden was voelde ik geen verdriet, alleen maar opluchting en dankbaarheid dat het voor hem voorbij was. En had ik heel sterk het gevoel dat het laatste restje van mijn ongelukkige kleine meisje samen met hem verdwenen was. Haar tranen zijn op, ze is volwassen en wil ook zo zijn.
Vandaag is de uitvaart. Zoals hij het wilde, in besloten familiekring. Want hij wilde absoluut geen poppenkast. En dus krijgt hij geen poppenkast, maar je wilt hem wel een waardig afscheid geven.
Ik ben al een aantal dagen bezig met bedenken wat mijn bijdrage daaraan zal zijn, vooral omdat ik aan mezelf wil bewijzen dat ik zonder tranen iets over hem kan vertellen. Niet omdat ik mijn emoties niet mág tonen, maar omdat volgens mij de tijd voorbij is dat de tranen komen omdat iets eng is of lijkt, omdat ik volgens mezelf niet kan voldoen aan de verwachtingen van iemand anders, omdat hetgeen ik te zeggen heb niet zo belangrijk is, omdat ik bang ben om iemand te kwetsen. Maar het is mijn gevoel, mijn innerlijke drang, om hier te vertellen dat mijn vader ook een andere kant had, eentje die het mij moeilijk maakt om goede herinneringen te vinden.
En dan kom ik weer aan het begin, want over de doden niets dan goeds…
Ik ga op zoek naar een gedicht of een verhaaltje met dat thema, je vindt er weinig over. Een column, een kerkelijk artikel en de oorsprong van de Latijnse uitdrukking in de Engelse wikipedia. Eigenlijk niets wat bovenstaande aan kan vullen of verwoord.
Misschien komt onderstaand stukje uit een verhaal van Toon Tellegen wel het dichtst bij mijn gevoel van dit moment. In dit verhaal vertelt de mier aan de eekhoorn dat ze elkaar een tijdje niet meer moeten zien, om erachter te komen of ze elkaar zullen missen.
‘Missen?’, vroeg de eekhoorn.
‘Missen, je weet toch wel wat dat is?’, antwoordde de mier.
‘Nee’, zei de eekhoorn.
‘Missen is iets wat je voelt als iets er niet meer is.’
‘Wat voel je dan?’
‘Ja, daar gaat het nou juist om.’
‘Dan zullen wij elkaar dus missen’, zei de eekhoorn verdrietig.
‘Nee’, zei de mier, ‘want wij kunnen elkaar ook vergeten.’
‘Vergeten! Jou?!’, riep de eekhoorn.
‘Nou’, zei de mier, ‘schreeuw maar niet zo hard.’
De eekhoorn legde zijn hoofd in zijn handen.
‘Ik zal jou nooit vergeten’, zei hij zacht.
‘Nou ja’, zei de mier. ‘Dat moeten wij nog maar afwachten. Dag!’
De tijd zal het leren…
Dag pap, rust zacht.
Lieve Sasdoetookmee, ik bewonder je moed, nu nog steeds na 4 weken blijft je bijzondere verhaal bij me ‘hangen’. Ik heb bewust even gewacht, want voor mij is het uitzwaaien van David met (gemengde) gevoelens. Als schoonvader heeft hij me gedurende een aantal keer uitgedaagd, soms voor het blok gezet. Maar bovenal heeft hij me regelmatig aan het nadenken gezet. Nadenken over zaken die er toe deden. Zijn onvoorwaardelijke liefde voor je moeder, dat heeft indruk op me gemaakt. Hij heeft me een aantal dingen laten (in)zien. Die was ik van huis uit niet gewend.
Het afscheid van David is voor mij bewust er een geweest om hem in alle rust en ruimte gedag zeggen ‘in vrede’. Volgens mij hebben we met z’n allen daar heel veel aan gedaan en daar kijk en voel ik met veel goede gevoelens op terug. De bijeenkomst was er één van indrukwekkend en van veel liefde. Dat heeft hij samen met je moeder toch bereikt, ondanks….
Hij heeft zijn best gedaan, dat weet ik zeker, ook al was de handleiding om hem te begrijpen soms even zoek of onvindbaar.
Mijn leukste herinnering -en die heb ik- was op één van de vele boottochten, dit keer in de haven van Kampen, waarbij ik benedendeks was en hij en ik vlak ervoor weer eens gebotst waren over iets. Ik hoorde ineens een enorme vloek, gevolgd door ‘Sieb !!! nu..’ en vlak daarna een knal. Ik was te laat, hij had met de boot teveel vaart en botste ergens op de kade… 🙂 nou kon de boot dat makkelijk hebben met zoveel mm staal, maar de schrik was er niet minder om. Volgens mij heeft de kade meer schade opgelopen dan de boot. Ik had daar niets aan kunnen veranderen of helpen. Eigenwijs…. ach misschien hier en daar toch ook botsende karakters…
Dank je wel voor je mooie woorden Sieb! En wat leuk dat je deze herinnering deelt, ik zie het gelijk voor me, hahaha.
Ik weet ook zeker dat hij zijn best heeft gedaan, doen we dat niet allemaal? Met een beetje hulp heeft het me uiteindelijk wel gebracht waar ik nu sta en daar ben ik heel erg trots op!
Ik heb bewondering en respect voor je waardig afscheid aan je vader. Dat heb je knap verwoord. Het boek is dicht. En nu proberen dicht te laten.
Kus❤️
Dank je wel, ook voor je goede raad!
<3 <3 <3